Hướng dẫn cho sinh viên về việc nhổ răng sữa

70-07-2023

Hannah Hook sẽ phân tích hướng dẫn về việc nhổ răng sữa, bao gồm nhổ răng cân bằng và nhổ răng bù trừ, và làm cách nào để giảm tối thiểu việc mất khoảng sớm.

Răng sữa có tiên lượng kém có thể cần phải nhổ trước khi chúng đến tuổi thay. Dù vậy, một vấn đề được đặt ra là chỉ nên nhổ răng sữa có tiên lượng kém đó thôi, hay là nên thực hiện nhổ răng cân bằng/ bù trừ luôn.

Hiệp hội Nha khoa Trẻ em Anh quốc (British Society of Paediatric Dentistry - BAPD) đã có một tài liệu hướng dẫn về việc nhổ răng sữa. Việc này nhằm giúp giảm thiểu nguy cơ mất khoảng sớm và các hậu quả về sau cũng như hỗ trợ các bác sĩ trong việc đưa ra quyết định. Bài này sẽ dựa vào tài liệu hướng dẫn trên.

Nhổ răng bù trừ

Nhổ răng cùng tên ở phần hàm đối diện của cung hàm đối diện
Nhằm duy trì tương quan khớp cắn và giảm thiểu cản trở khớp cắn

Nhổ răng cân bằng

Nhổ răng cùng tên ở phần hàm đối bên của cùng cung hàm
Nhằm giảm thiểu tình trạng di lệch đường giữa
Nhổ răng bù trừ khó minh giải hơn là nhổ răng cân bằng

Sự phát triển của bộ răng sữa

Đây là ba đặc điểm thể hiện rằng bộ răng sữa đang phát triển tốt:

Khoảng răng cửa: Thể hiện khả năng sắp đều các răng vĩnh viễn
Khoảng linh trưởng: Khoảng cách tự nhiên giữa các răng sữa, thường là giữa răng cửa bên sữa với răng nanh sữa hàm trên, và giữa răng nanh sữa với răng cối sữa hàm dưới.
Bậc xuống gần: Phía xa của răng cối sữa thứ hai hàm trên nằm ở phía gần so với phía xa của răng cối sữa thứ hai hàm dưới

Sự phát triển của bộ răng sữa

Khoảng Leeway

Tổng chiều gần xa của răng nanh sữa và các răng cối sữa lớn hơn của các răng nanh và răng cối nhỏ vĩnh viễn
Sự chênh lệch kích thước theo chiều gần-xa giữa các răng sữa với răng vĩnh viễn đó được đặt tên là Khoảng Leeway
Khoảng Leeway có thể được đánh giá bằng cách so sánh sự khác biệt về kích thước giữa răng cối sữa thứ nhất và thứ hai. Răng cối thứ nhất thường có kích thước tương đương răng cối nhỏ vĩnh viễn thứ nhất thay thế nó. Răng cối sữa thứ hai thường có kích thước lớn hơn răng cối nhỏ vĩnh viễn thứ hai thay thế nó. Đây được gọi là e-space.
E-space thường khoảng 2.3mm ở hàm trên và 2.5mm ở hàm dưới.

Các yếu tố ảnh hưởng đến việc mất khoảng

Mức độ trầm trọng của chen chúc răng là một trong những yếu tố có thể ảnh hưởng đến việc mất khoảng. Chúng có liên hệ trực tiếp đến mức độ trầm trọng và khả năng mất khoảng sau khi thay răng.
Độ tuổi của trẻ cũng ảnh hưởng đến việc mất khoảng. Nếu trẻ mất răng càng sớm thì càng có nhiều khả năng các răng còn lại sẽ di lệch.
Việc mất khoảng cũng phụ thuộc vào việc ta tiến hành nhổ răng nào. Tùy vào răng bị nhổ mà đường giữa có thể bị lệch hoặc các răng kế cận di lệch.

Các yếu tố ảnh hưởng đến việc mất khoảng

Nhổ răng sữa

Đánh giá trên phim

Điều này nên được thực hiện trước khi nhổ răng cối sữa để đánh giá tình trạng hiện diện, vị trí và sự hình thành của mầm răng vĩnh viễn thay thế,

Răng cửa sữa

Mặc dù việc mất răng cửa sữa sớm sẽ ảnh hưởng đến thẩm mỹ, nhưng nó có rất ít ảnh hưởng đến bộ răng vĩnh viễn
Không cần thực hiện nhổ răng bù trừ hay nhổ răng cân bằng.

Răng nanh sữa

Việc mất sớm răng nanh sữa có thể ảnh hưởng đến đường giữa, trừ khi có rất nhiều khoảng hiện diện
Việc nhổ răng sữa sớm có thể gây sự di xa của răng cửa và di gần của răng cối. Điều này dẫn đến sự di lệch đường giữa và sai vị trí của răng vĩnh viễn
Ở bộ răng cửa sữa có nhiều khoảng thì đường giữa hiếm khi bị ảnh hưởng
Với những bệnh nhân có bộ răng chen chúc thì cân nhắc việc nhổ răng cân bằng.

Răng cối sữa thứ nhất

Ở cung hàm chen chúc thì việc nhổ răng cân bằng có thể cần phải thực hiện
Việc nhổ răng cối sữa thứ nhất sớm có thể làm di xa răng cửa và di gần răng cối sữa thứ hai. Điều này dẫn đến sự di lệch đường giữa và sai vị trí của răng vĩnh viễn
Nhổ răng bù trừ thường không cần thiết

Răng cối sữa thứ hai

Nhổ răng cối sữa thứ hai sẽ không ảnh hưởng đến đường giữa
Nhổ răng cân bằng không cần thiết

Các yếu tố ảnh hưởng đến việc mất khoảng

Các cân nhắc

Ở những bệnh nhân mất sớm răng nanh sữa hay răng cối sữa thứ nhất và chưa thực hiện nhổ răng cân bằng, thì một trong ba tình huống sau có thể xảy ra:
1. Không di lệch đường giữa. Ở trường này hợp này thì không cần phải nhổ răng cân bằng

2. Di lệch đường giữa kết hợp với việc đóng khoảng hoàn toàn. Nhổ răng cân bằng nên được trì hoãn cho đến khi có thể đánh giá chỉnh nha toàn diện

3. Di lệch đường giữa kết hợp với việc còn khoảng phía gần. Bệnh nhân nên được theo dõi xem liệu răng có còn di chuyển không, nếu có thì nên cân nhắc ý kiến chuyên môn của bác sĩ chỉnh nha.

Khí cụ giữ khoảng

Khí cụ giữ khoảng tốt nhất chính là răng sữa. Do đó, mọi nỗ lực nên được thực hiện để bảo tồn các răng cối sữa trước khi đến tuổi thay răng.
Cân nhắc làm hay không làm khí cụ giữ khoảng sau khi nhổ răng nên bao gồm lợi ích và rủi ro của chúng
Khí cụ giữ khoảng có thể giúp cân bằng lệch lạc khớp cắn. Cân bằng lệch lạc khớp cắn có thể xảy ra nếu không sử dụng khí cụ giữ khoảng
Ngoài ra, tình trạng vệ sinh răng miệng của bệnh nhân nên được đưa vào cân nhắc. Điều này bởi vì tình trạng vệ sinh răng miệng kém là chống chỉ định của khí cụ giữ khoảng do khả năng tích tụ mảng bám và sâu răng.

Các tình huống sử dụng khí cụ giữ khoảng

Việc giữ khoảng theo sau sự mất sớm của răng sữa rất quan trọng ở hai tình huống sau đây:

Mất răng cối sữa thứ nhất kèm chen chúc nặng (ít hơn 3.5mm) mỗi phần hàm mất răng cối sữa. Việc mất khoảng do di lệch răng có thể dẫn đến tình trạng chen chúc nặng đến mức việc nhổ răng cối nhỏ có thể không bù lại đủ khoảng. Do đó, việc điều trị chỉnh nha trong tương lai có thể trở nên khó khăn.
Mất răng cối sữa thứ hai (ngoại trừ ở những cung hàm thưa).

Các loại khí cụ giữ khoảng

Răng tự nhiên: Mặc dù răng có thể bị sâu nặng, chúng vẫn có thể được phục hồi và cho phép chúng giữ khoảng thêm một vài năm nữa.
Khâu và vòng dây: Khí cụ giữ khoảng khâu và vòng dây là khí cụ được lựa chọn để giữ khoảng cho việc mất một răng. Đây là khí cụ giữ khoảng cố định và thụ động. Khâu được đặt trên một răng khỏe mạnh và vòng dây làm từ thép không gỉ được kéo dài đến hết khoảng.
Cung khẩu cái hay cung lưỡi: Phù hợp với những bệnh nhân mất khoảng ở hai bên. Các nghiên cứu đã chứng minh rằng cung lưỡi là một khí cụ giữ khoảng hiệu quả. Đây cũng là khí cụ giữ khoảng cố định và thụ động. Cung lưỡi hay cung khẩu cái bao gồm hai khâu được đặt trên hai răng cối vĩnh viễn thứ nhất và được nối bởi một dây thép dày được tinh chỉnh để áp vào mặt khẩu cái/ mặt lưỡi của răng trước.
Khí cụ tháo lắp hàm trên: Ngoại trừ khi đang được sử dụng cho điều trị chỉnh hình, thì khí cụ này nên hạn chế dùng.

>> Xem thông tin chi tiết tại đây!

Hy vọng những thông tin hướng dẫn sinh viên về việc nhổ răng sữa giúp sinh viên đưa ra những giải pháp hiệu quả trong việc khám và điều trị bệnh nhân.

PTD Đất Việt

Văn phòng: 27/1/32 Đường số 9, F16, Q. Gò Vấp, TP HCM

Hotline: 0965 240 240